Tematyka nieśmiałości wśród dzieci w wieku przedszkolnym jest niezwykle istotna, choćby z uwagi na to, że życie społeczne wymaga wchodzenia w wielorakie interakcje społeczne od najmłodszych lat. Należy zaznaczyć, że dzieci nie przychodzą na świat z umiejętnościami porozumiewania się, nabywają je w toku doświadczeń. W okresie przedszkolnym dzieci poszerzają swoje społeczne możliwości, stają się coraz bardziej samodzielne i niezależne. Integrują doświadczenia wyniesione z najbliższego otoczenia, przedszkola, a także innych uspołecznionych sytuacji. Rodzina stanowi dla dziecka skarbnicę wiedzy, wartości i wzorów postępowania. Stosunki pomiędzy członkami rodziny mają ogromne znaczenie dla przyszłego rozwoju dziecka. W tym wieku dziecko zaczyna przejawiać zachowania prospołeczne. Jednak to, w jaki sposób zostaną one podtrzymane, zależy w dużej mierze od rodziców, jak też i nauczycieli, z których dzieci często czerpią wzory. Dlatego też zadaniem ich jest stwarzanie sytuacji, w których dzieci będą miały okazję nauczyć się nowych zachowań prospołecznych. To czego nauczą się w dzieciństwie, będzie stanowiło o tym, jakimi ludźmi będą w przyszłości. Na rozwój dzieci ogromny wpływ mają rówieśnicy. W grupie przedszkolnej konfrontują zachowania wyniesione z domu z tymi, które panują w przedszkolu. Wiele zachowań uczą się poprzez zabawę. Na poprawne zachowania prospołecznych dzieci ogromny wpływ ma ich własna aktywność. Dzieci nieśmiałe w tej kwestii mają duże problemy. Ich nieśmiałość skutkuje wieloma trudnościami w relacjach międzyludzkich i uniemożliwia czerpanie radości z życia.
       Czytając literaturę dotyczącą tematu nieśmiałości u dzieci znalazłam wiele potwierdzeń moich przemyśleń i rozważań. I tak popularny psycholog i najbardziej znany badacz nieśmiałości Philip Zimbardo uważa, że nieśmiałość:
-utrudnia poznanie innych ludzi, zawieranie przyjaźni, czy radości z potencjalnie pozytywnych przeżyć.
-przeszkadza w publicznej obronie własnych praw i w wyrażaniu swoich opinii i wartości.
-sprawia, że inni nie doceniają naszych mocnych stron.
-przyczynia się do zakłopotania i nadmiernego przejmowania się swoimi własnymi reakcjami.
-utrudnia precyzyjne myślenie i skuteczne porozumiewanie się.

    W literaturze opisywane są różne źródła nieśmiałości według różnych koncepcji. Badacze osobowości są przekonani, że nieśmiałość jest cechą ograniczoną (genetyczną), podobnie jak inteligencja czy wzrost. Behawioryści sądzą, że osoby nieśmiałe po prostu nie przyswoiły sobie umiejętności społecznych niezbędnych w kontaktach z innymi ludźmi. Psychoanalitycy twierdzą, że nieśmiałość jest symptomem uświadomionym przejawem nie uświadamianych konfliktów szalejących głęboko w psychice, zaś socjologowie i niektórzy psychologowie dziecięcy uważają, że nieśmiałość należy rozważać w kategoriach programowania społecznego - warunki życia w społeczeństwie sprawiają, że wielu z nas staję się nieśmiałymi.
     Mimo, iż nie ma jednoznacznej definicji nieśmiałości trzeba powiedzieć, że bycie nieśmiałym bardzo utrudnia funkcjonowanie dzieci w grupie rówieśniczej. Nie pozwala im rozwinąć się i zaprezentować swoich talentów i możliwości. I jak pisze P. Zimbardo ,,(...) osoba nieśmiała usuwa się w cień, bezustannie tłumi mnóstwo myśli, uczuć i działań, które grożą ujawnieniem się. To w tym wewnętrznym świecie psychicznym tak naprawdę osoba nieśmiała przeżywa swoje życie. Choć z zewnątrz wydaje się, że człowiek nieśmiały zachowuje się spokojnie, wewnątrz znajduje się labirynt dróg myślowych”
    Drogi Rodzicu! Jeżeli chciałabyś, by Twoje dziecko było śmiałe, przebojowe, a w towarzystwie czuło się jak ryba w wodzie. Tymczasem ono woli trzymać się z boku. Choć nie uda ci się w krótkim czasie  zmienić nieśmiałka w duszę towarzystwa, to jednak drobnymi kroczkami warto go troszkę ośmielić. Dlatego też:

• Stwarzaj dziecku okazję do samodzielnego działania nawet kiedy czegoś nie udaje się mu wykonać.
• Podkreślaj dobre cechy dziecka jak najczęściej, koniecznie w taki sposób, by dziecko słyszało, jak dobrze o nim mówisz.
• Zapewniaj dziecko o swojej miłości, przytulał je, okazuj to, jak ważne jest ono dla Ciebie.
• Nie porównuj swoje dziecko z innymi.
• Uświadamiaj mu, że nie tylko ono popełnia błędy. Publicznie przyznawaj się  do swoich błędów, wówczas dziecko uczy się przede wszystkim na przykładach.
• Zachęcaj dziecko do zabawy. Jeśli ono nie ma śmiałości bawić się z rówieśnikami, podejdź do nich razem ze swoim dzieckiem i zaproponuj wspólną zabawę.
• Poważnie traktuj kłopoty dziecka poprzez:

 - Aktywne słuchanie, tworzenie bliskości i poczucia bezpieczeństwa
 - Pozwolenie, by dziecko opisało swój problem
 - Okazywanie rozumienia, nie bagatelizowanie i nie dramatyzowanie
 - Powstrzymywanie się od proponowania rozwiązań - zamiast tego pytamy dziecko, co w tej sytuacji można byłoby zrobić, dziecko samo wymyśli rozwiązanie problemu
 - Aktywna współpraca z dzieckiem nad stworzeniem rozwiązania - ale powstrzymywanie się od narzucania własnych pomysłów
 - Okazywanie akceptacji i budowanie zaufania dziecka do samego siebie.

Opracowała Elżbieta Pietraszewska