Badania naukowe potwierdzają tezę, że obecność ojca w procesie wychowania dziecka jest niezbędna. Jest on postacią kluczową, potrzebną do szczęścia dziecka i poczucia jego bezpieczeństwa. Przy tym należy uświadomić sobie, że odrębność i specyfika miłości ojcowskiej stanowi ważne i konieczne uzupełnienie uczuć macierzyńskich w procesie wychowania. Literatura tematu podkreśla potrzebę odróżnienia miłości macierzyńskiej od miłości ojcowskiej i wskazuje na ważną rolę, jaką odgrywa ona w procesie wychowania oraz określa jej charakterystyczne cechy:
-
Warunkowość – miłość ojcowska nie jest tak jak miłość macierzyńska bezwarunkową. Ojciec nie kocha dziecka tylko dlatego, że ono jest jego dzieckiem, ale dlatego, że spełnia ono pewne oczekiwania, a więc np. jest grzeczne.
-
Wymagalność – ojciec kocha w swym dziecku przede wszystkim te cechy, które są zgodne z wymaganiem, jakie stawia dziecku, oraz te, które czynią dziecko zdolnym do pokonania przyszłych trudności życiowych, jak np. pilność, pracowitość, odwaga.
-
Krytycyzm – miłość ojcowska nie jest także miłością wszechobecną. Ojciec nie kocha dziecka wtedy, gdy nie postępuje ono zgodnie z wymaganiami wpajanymi mu przez otoczenie społeczne, które on, jako ojciec jest reprezentantem.
-
Zanikalność - w miarę postępowania procesu dojrzewania społeczno – moralnego dziecka, ojciec przestaje oddziaływać na jego psychikę jako konkretna osoba, a zaczyna działać jako symbol.
Dziecko potrzebuje zainteresowania i miłości zarówno mężczyzny jak i kobiety w tak ważnym okresie, jaki jest dzieciństwo. Jeśli nie ma ono łatwego dostępu do tych osób zaczyna mieć poczucie straty, które może długo oddziaływać na jego psychikę. Miłość ojcowska jest dla dziecka inspiracją i wezwaniem do pracy nad samym sobą. Staje się zachętą do dalszego rozwoju umysłowego, uczuciowego czy moralnego. Wytycza kierunki tego rozwoju. Kolejny argument uczestnictwa ojca w wychowaniu dziecka to pewna odmienność psychiki mężczyzny i kobiety. Ojciec bardziej zrównoważony w uczuciach może lepiej niż matka przestrzegać konsekwencji w postępowaniu, co ma duże znaczenie dla skuteczności oddziaływania na dziecko. Stanowczość w wychowaniu jest bowiem podstawowym warunkiem w zapewnianiu dziecku równowagi emocjonalnej.
Analizując proces wychowania w rodzinie, można wyróżnić trzy sposoby oddziaływania wychowawczego rodziców na dziecko: modelowanie – dawanie dobrego przykładu, przekaz słowny oraz dyscyplinowanie.
Podstawą modelowania jest wzajemna relacja pomiędzy rodzicami. Dziecko wzrastając
w atmosferze tej relacji, chłonie ją i to ona wyznacza sposób postępowania w jego dalszym życiu. Chłopiec będzie bacznie się przyglądał postępowaniu ojca. Dostrzeże i przyswoi jego szacunek do kobiet, opiekuńczość czy gotowość do obrony rodziny. Modelowanie, to także działania wprowadzające dziecko w świat, do których można zaliczyć zabawy. Zabawy z ojcem dotyczą objaśniania świata i jego przekształcania. Poznawcze zabawy mają kontynuacją w nauce praktycznych umiejętności, we wspólnych wycieczkach, wyprawach bądź w podejmowaniu ważnych problemów intelektualnych. Wszystko to powinno odbywać się w atmosferze wzmacniającej u syna poczucie własnej wartości. Ojciec jako wzorzec potrzebny jest nie tylko chłopcom, ale także i dziewczynkom. Córki obserwując u ojców pewne typowo męskie cechy zachowania, lepiej później rozumieją swoich własnych mężów i synów. Dziewcząt wychowane bez udziału ojców mają mniejsze szanse na pomyślne wywiązanie się z roli żony i matki dzieci płci męskiej. Dzieci, które wychowują się bez ojca w konsekwencji mogą pozostać ludźmi niedojrzałymi społecznie, a także posiadać podwyższony poziom lęku. Synowie pozbawieni możliwości stałego przebywania z ojcem po założeniu własnych rodzin bardzo często nie potrafią pełnić ról ojca w stosunku do swoich dzieci.
Drugim sposobem oddziaływania wychowawczego rodziców na dziecko jest przekaz słowny, jest on najlepszą formą przekazywania swoich ,,typowo męskich” cech przez ojca, obok żywego przykładu płynącego z własnego postępowania. Słowa poparte czynami w pełniejszy sposób oddziałują wychowawczo w stosunku do dziecka.
Kolejny sposób oddziaływania wychowawczego to dyscyplinowanie. W wielu dzisiejszych rodzinach ojciec jest w dalszym ciągu autorytetem wychowawczym i obowiązuje w nich ,,ojcowski wymiar sprawiedliwości”. Dzieje się tak najczęściej dlatego, ponieważ mężczyzna dzięki swoim predyspozycjom psychicznym potrafi lepiej niż kobieta zapewnić w wychowaniu dziecka konsekwentne postępowanie, zarówno w stosunku nakazów i zakazów, jak i w uruchamianiu systemu nagród i kar.
Myślę, iż każdy kto przeczyta ten artykuł jeszcze bardziej utwierdzi się w przekonaniu że:
Tata jest potrzebny!
|